Yeni Nesil Depolama Sistemi
Projenin Amacı
Yaklaşık bir asırdır Süleymaniye Külliyesi’ndeki Evvel ve Sani Medreselerinde hizmet veren Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi’nde eserler, medresede bulunan 32 ayrı odada depolanmıştır. Toplam 140 koleksiyonu, yaklaşık 80 bin el yazması ve 70 bin nadir basma eseri bünyesinde barındıran kütüphane, dünyanın sayılı yazma eser kütüphaneleri arasında yer almaktadır.
Bu proje; Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi’nde bulunan eserlerin, uluslararası koruma standartlarına uygun şekilde ve alışmış oldukları iklim koşullarından uzaklaştırılmadan saklanabilmesi amacıyla geliştirilmiştir. Ayrıca, koleksiyon yönetiminde bir ilk gerçekleştirilerek yazma eserlerde RFID teknolojisinin kullanılması sağlanmıştır. Bu sayede eserlere hızlı ve güvenli erişim sağlanabilmekte, çok kısa bir sürede doğru sayım yapabilmek mümkün olmaktadır.
Eskiden
Eserler 32 bağımsız hücrede, açık raflarda ve kontrolsüz iklim koşularında depolanmıştır. Elektrik ve kalorifer tesisatının, odaların içinde bulunması ve herhangi bir yangın söndürme sisteminin olmaması, eserleri yangın ve su baskını gibi olası risklere karsı korumasız bırakmıştır. Bunun dışında, depo alanlarının altında lokantaların bulunması da önemli bir risk oluşturmuştur.

Hazırlık aşaması
Medreselerdeki iki büyük dershane odasının her birinin, 70’er bin eseri barındırma kapasitesine sahip olabilmesi için altyapı çalışması yapılmıştır. Ayrıca tüm depo alanlarında kurşun, pencere ve kapı izolasyonu sağlanmış, tüm elektrik alt yapısı yenilerek, toplamda yanmaya dayanıklı 15.000 metre kablo döşenmiştir.
Güvenlik
Depo alanlarına geçiş ve eser erişim güvenliği için, harekete duyarlı kameralar ile izleme, yüz tanıma ve kartlı geçiş sistemi ve RFID UHF yongalı özel etiketler sayesinde eserlerin bulunduğu depolara giriş/çıkış aktivitelerinin kayıt altına alınması sağlanmıştır.

Yangın Yönetimi
Depo alanlarındaki elektrik tesisatının tamamı, yanmaz teflon kaplı kablolar ve krom kaplı kanallarla değiştirilmiştir. Odalarda, toplam 24 duman ve sıcaklık sensörü ile erken algılama ve Argon gazlı yangın söndürme sistemi kurulmuştur. Bu sistem, olası bir yangın tehlikesi anında otomatik olarak devreye girerek 10 saniye içinde ortamdaki oksijen seviyesini %18’in altına düşürmektedir. Ayrıca, yangın söndürme sistemi ile entegre çalışan elektro- mekanik depolama üniteleri, yangın anında 10 saniye içinde kapanarak, yanmaz çelik bir küp haline gelmektedir.
Kontrollü İklimlendirme
Dokuz odada, 15 hassas klima ile belirlenen sıcaklık ve nem değerlerinde kontrollü iklimlendirme yapılmaktadır. Sıcaklık ve bağıl nem değerleri 78 sensör ile sürekli olarak takip edilmektedir. Sistem, odalardaki iklim koşullarında olağan dışı değerler tespit ettiğinde tanımlanan yetkiliye otomatik olarak bilgi vermektedir. Depolarda uygulanan sıcaklık değeri 18 °C ± 1 °C; bağıl nem değeri ise % 50 ± 2 olarak belirlenmiş ve sabitlenmiştir.
Yeni nesil depolama sistemleri
Öncesinde medresede 32 ayrı hücrede 4.300 m uzunluğunda raf bulunmakta iken, Yeni Nesil Depolama Sistemi ile 2 büyük 8 küçük hücrede 5.500 m raf uzunluğuna erişilmiştir.
Projenin önemli bir bileşeni olan birleşik dolap sisteminin en önemli özelliği elektromekanik olmasıdır. Bu sayede iklimlendirme, yangın ve deprem anında kendi kendine kapanma, istenilen eserin buluna bilmesi için ilgili ünitenin açılması gibi pek çok kolaylık ve koruma ağlanmaktadır.Depo alanlarının tabanı, hijyenik vinil döşeme ile kaplanmıştır.
Sayılarla Proje
Hazırlık süresi | 9 ay |
Proje uygulama süresi | 3 ay |
Toplam işgücü | 3.600 adam/gün |
Toplam raf uzunluğu | 5.500 m. |
Birim Kapasite (Büyük Oda) | 12.500 cilt/ünite |
Birim Kapasite (Küçük Oda) | 1.000 cilt/ünite |
Toplam kullanılan kablo | 15.000 m |
İklimlendirme Ünite Sayısı | 15 adet |
Argon Tüp Sayısı | 32 adet |